Po wczorajszej wędrówce na Pośrednią Grań noc spędziliśmy pod chmurką, nieopodal schroniska. Na wysokości 2000 m zanieczyszczenie światłem jest mniejsze. Pięknie jest się obudzić w nocy i zerknąć z ciepłego śpiwora na bezkresne rozgwieżdżone niebo oraz strzeliste ściany i granie okalające Dolinę Pięciu Stawów Polskich. Banał, ale o 3 nad ranem, taki opis wydawał się uzasadniony. Pobudka około 7. Także tego dnia perspektywa stabilnej pogody oraz bliskości celu, nie zmuszała nas do nerwowego zbierania się przed świtem.

Cesta k. Slonku (Droga do Słonka) jest fajną litą drogą wspinaczkową na Lodowej Kopie (po słowacku Malý Ľadový štít) 2603 m. Spod miejsca noclegu dojście pod ścianę zajmuje nie więcej niż pół godziny. Droga ma 7 wyciągów o trudnościach od IV do VI (wariant) w skali UIAA. Nie jest trudna, ale okazuje się, że w większości wspinaczkowa tj. nie są to – jak się to czasami dzieje na klasykach, szczególnie w Dolinie Gąsienicowej – pojedyncze trudniejsze progi na „trójkowej” drodze, ale całe ładne wyciągi w skali trudności.

Przed startem w drogę zawsze jest taki moment, że nie wiesz z czym będziesz miał do czynienia, do tego ciało jeszcze nierozgrzane. Pierwszy i drugi wyciąg bierze Andy.

Później zmieniamy się i prowadzę kolejne pięć wyciągów. Idzie nam ogólnie sprawnie, ale bez spiny. Pogoda jak marzenie, czas przyzwoity. Powinniśmy zakończyć około 15.00, a na przełęczy być około 16.00.

Droga dość oczywista, dobrze narysowana i opisana w topo. W sezonie mam / mamy przewspinane trochę dróg co daje więcej spokoju. Rutyna skraca operacje sprzętowe zarówno podczas wspinania, jak i na stanowiskach, a to właśnie one, oprócz „zapychów” (błądzenia) zabierają najwięcej czasu.

Po zakończeniu drogi (ostatni wyciąg „dwójkowy”) idziemy łatwą granią na Lodową Kopę, a z niej wyraźną ścieżką na Nie ukrywam, że to mój ulubiony scenariusz na zakończenie wspinaczki: droga kończy się zejściem szlakiem turystycznym, w tym przypadku to szlak przez Lodową Przełęcz, łączący Dolinę Jaworową i Dolinę Pięciu Stawów Spiskich.

Droga Surdela na Mięguszowieckim Szczycie Wielkim była celem i trochę marzeniem wspinaczkowym. Przejście tej drogi samodzielnie było dla mnie takim świadectwem maturalnym wspinania w Tatrach. Droga ma w sobie wszystko z klasycznego taternictwa. Przede wszystkim masyw Mięguszów, ogromna jak na tatrzańskie warunki ściana wynosząca się nad taflą Morskiego Oka, będąca świadkiem doniosłych i tragicznych wydarzeń w historii taternictwa. Sama droga cechuje się trudnościami na poziomie V+, ale mieści się w otoczeniu Morskiego Oka, gdzie wyceny nie są w moim odczuciu tak przystępne jak na Hali Gąsienicowej więc te „Pięć Plus” ma swoją wymowę; długość – 11 wyciągów, a więc trzeba się przygotować na solidną wyrypę oraz na koniec typowo taternickie zejście – niełatwe nawigacyjnie w górnym odcinku, niebezpieczne w środkowym. Dla mnie dodatkowym wyzwaniem jest to, że jedno z trudniejszych miejsc biegnie formacją, której serdecznie nie znoszę – kominem. Słynny Komin Kiszkanta (V+) jest „ikonicznym” i fotogenicznym miejscem.

Na drogę umawiamy się z Pawłem „Spiderem” i Pawłem „Marcelem”, chcemy ją zrobić podczas pobytu na obozie wspinaczkowym Klubu Wysokogórskiego Kraków. Nocujemy na taternickim obozowisku tzw. Taborze w okolicach polany Włosienica przy drodze do Morskiego Oka. Prognozy na następny dzień są ok. Ścieżka pod ścianę odbija od szlaku na Mięguszowiecką Przełęcz pod Chłopkiem. Wspinamy się kruchym, miejscami wilgotnym terenem o wycenie I/II bez asekuracji. Nie bardzo jest tutaj jak się asekurować, poza tym czeka nas długie wspinanie i tam gdzie można trzeba zaoszczędzić czas.

Zaczynamy od drobnego błądzenia po „trójkowym terenie”, wreszcie trafiamy na właściwy przebieg drogi i tempo wspinania zaczyna rosnać. Ten fragment przypada mnie, dobra skała, możliwości założenia pewnej asekuracji więc idzie dobrze. Marcel przejmuje czujny trawers po tzw. „wymytkach”, czyli obłych zagłębieniach w zerodowanej skale. Idzie się po tym dobrze, ale asekuracja parszywa.

Dochodzimy pod dwa kluczowe wyciągi. Pierwszy, rzeczony komin, a nad nim czujna płyta za V+. Prowadzenie przejmuje „Spider”, który jest mocnym wspinaczem, szczególnie, kiedy chce mu się wspinać :), co nie zawsze jest oczywiste. Pogoda się zmienia, nasuwają się chmury i robi się nieco późno, a tu pod samym kominem dwa inne zespoły.

Czekamy, patrzymy na zegarki i na pogodę… Wreszcie nasza kolej. „Spider” zostawia nam plecak, aby łatwiej – jako prowadzący – mógł się rozpierać plecami w kominie. Idzie sprawnie i dociera do półki, gdzie próbuje zmontować stanowisko. Nie jest przekonany do tego co zmontował, decyduje, aby iść wyżej i połączyć dwa wyciągi. Wreszcie słyszę komendę „chodź!”. Spuśćmy zasłonę milczenia na moje „giełganie” w kominie. Siłowo i nerwowo, ale udaje się pokonać bez obciążania liny. „Marcel” dodatkowo wciąga plecak „Spidera”

Dochodzimy do stanowiska i dalej już łatwiej, na grań. Tu przygoda się jeszcze nie kończy, przed nami długie, momentami niejasne topograficznie zejście, nie pomaga też fakt, że zbliża się zmrok, a na horyzoncie zaczynają gromadzić się chmury.

Wyszukujemy drogi posługując się topo, czasami napotykając na taternickie kopczyki z kamieni, teren nie jest za prosty. Momentami trzeba schodzić przez strome progi. Zjazdy zabrałyby zbyt dużo czasu, tym bardziej, że chmury na horyzoncie coraz bliżej. Zespół przed nami zna drogę i porusza się szybciej, chłopaki są ok, bo czekają na nas chwilę pokazując nieoczywiste miejsce, w którym trzeba skręcić. Gdy dochodzimy do Hińczowej Przełęczy jest już ciemno. Zejście bardzo czujne, stromy żleb pełny żwiru i luźnych kamieni, o poślizg łatwo. Nie wyobrażam sobie zejścia tędy w deszczu. Schodzimy do Galerii Cubryńskiej, szerokiego pola zawieszonego wysoko nad stawem Morskie Oko. Tu pojawiają się wyraźne kopczyki. Kiedy na tle nocnego nieba pojawia się charakterystyczna sylwetka Zadniego Mnicha znak, że jesteśmy już bezpieczni. Teraz może już padać, ten teren, w tym zejście znany jest z licznych wspinaczek na Mnicha i Zadniego Mnicha.

Docieramy do szlaku i pierwszych potoków z wodą, a następnie na Tabor. Cała akcja zajęła nam około 18 godzin. Taternicka matura zdana.

Droga, o której myślałem jakiś czas. Niedługa, ale o trudnościach – VI/V+. Co dla mnie w górach jest już trudnością, którą muszę traktować poważnie. Wybraliśmy się z Andym. Podejście pod drogę przez przełęcz Karb. Oczywiście minąłem start, ale Andy trafnie połączył zdjęcie z rzeczywistością i w „nagrodę” mógł poprowadzić pierwszy wyciąg. Później się zmieniliśmy i pociągnąłem wyciągi, aż do kluczowego miejsca.

Znowu sporo działałem w Sokolikach i na Jurze, więc wystartowałem w kluczowy trawers raczej pewnie. Trochę tarciowych stopni w sporej ekspozycji, zaraz na początku poprawiający psychikę spit. Idę, zakładam friendy, idę, zakładam, patrząc w górę na miejsce, które uznałem za cruxa drogi. Dochodzę – okazuje się łatwo, aaa… więc to najtrudniejsze miejsce było zaraz po starcie. Ok, widocznie formacja mi pasowała.

Ostatni wyciąg oddaję Andemu. Wychodzimy w pobliże szlaku turystycznego na Kościelec, a więc nie było się czym spinać. Byczkowski nie okazał się taki trudny.

Tej zimy wspinałem się całkiem sporo „w lodach”. To slangowe określenie wspinania na lodospadach, czyli zamarzniętych ciekach wodnych.

Dolina Białej Wody

Na rozpoczęcie sezonu (25-26.01.2020) byłem na obozie zimowym KW Kraków w Dolinie Białej Wody na Słowacji. Tym razem lepiej przygotowany niż 2 lata wcześniej. Dobra bielizna z wełną z merynosów, całoroczny materac thermaresta i śpiwór cumulusa z 850 gramami puchu zmieniają warunki gry. Po długim dojściu odśnieżamy drewniany podest i rozkładamy namiot, ognisko i spać. W planie mamy powtórzenie Lodospadu Ciężkiego oraz wspinanie na łatwiejszych lodospadach – Lodospad Kaczy.

Nie wiem jak to się stało, ale zamiast u podstawy Lodospadu Ciężkiego znaleźliśmy się całą ekipą nad Ciężkim Stawem, z którego potok, na którym tworzy się lodospad… wypływa. Mistrzostwo nawigacji. Decyzja – zjeżdżamy do podstawy i dalej będziemy się wspinać. Zjeżdżam pierwszy. Lina się kończy a nie widzę stanowiska. Decyzja – robię stanowisko z lodowych śrub, kombinuję, że albo z nich zjedziemy i zbierzemy je podczas wspinania się, albo zjedziemy z tzw. stanowiska Abałakowa. To dość dziwne i nieco przerażające jeśli pomyśli się, że to stanowisko to nic innego niż repsznur przeciągnięty przez wydrążony w lodzie trójkątny otwór.

Kursy, kursy, kursy… W takich sytuacjach są nieocenione. Nie zastanawiasz się, której śruby użyć, jak odmierzyć odległość pomiędzy otworami, w jaki sposób wydobyć repsznura z dziury, jakim węzłem go związać, aby przeżyć i jak sprawdzić wytrzymałość (pierwsza osoba zjeżdża z tzw. backupem, czyli dodatkowym punktem, który nie jest obciążany, ale zadziała jeśli coś pójdzie nie tak).

Na końcu wykręcam backupową śrubę i zjeżdżam. Uff… To było jak rytuał przejścia. Co innego wiedzieć, że to działa, co innego wykonać procedurę na kursie, a co innego zjechać w warunkach bojowych.

Kuluar Kurtyki (2020-01-29)

Dla mnie to była powtórka. Tym razem działamy z PePe. Szpej ciągniemy na saneczkach, które chowamy w okolicach Morskiego Oka. Dalej na nartach w górę, pod Kuluar. To powrót po równo roku (wspinanie z Filipem opisałem w tym wpisie). Tym razem lodospad lepiej wylany, także pierwszy wyciąg jest już wspinaczkowy. Zostawiamy narty, szpeimy się i idziemy w górę.

Wspinanie idzie sprawnie, warunki dobre więc szybko meldujemy się na górze. Narty zostawione pod ścianą dają fantastyczną możliwość teleportacji się na parking. Zamiast cierpieć 12 kilometrów z ciężkimi plecakami, odparzonymi stopami w niekończącym się zejściu przypinamy sanki do plecaka i szybko po oblodzonej drodze docieramy do samochodu.

Lodospad Veverki (2020-02-21)

Jeden z lodospadów w dolinie Staroleśnej na Słowacji. Nominalne trudności WI 4, czyli w przebiegu spotkamy dłuższe elementy pionowego lodu.

Działamy z PePe. Wzięliśmy sobie dzień urlopu w tygodniu, aby uniknąć tłoku w weekend. Lodospad ma obiektywne zagrożenie w postaci dużego pola śnieżnego powyżej. Zdarzenia lawinowe nie są tam rzadkością, o czym czytaliśmy oczywiście przez wspinaczką. Tego dnia komunikat był następujący „Od rana w Tatrach bardzo duże zachmurzenie, widoczność mocno ograniczona, co może być przyczyną pobłądzeń. Obowiązuje 2. stopień zagrożenia lawinowego, a pokrywa śnieżna jest rozłożona nierównomiernie. Dziś opad śniegu (do 10 centymetrów w ciągu dnia) połączony jest z silnym wiatrem (w porywach do 80 km/h), co może zwiększać miejscowe zagrożenie lawinowe.”

Nikt rozsądny nie lekceważy lawinowej dwójki, uznaliśmy, że da się jednak działać, ale sytuacja będzie się pogarszać, więc trzeba zdążyć. Wiać miało zacząć wiać koło południa i rzeczywiście tak było.

Wspinanie szło nam średnio, zaczynam, ale przemarznięte dłonie nie pozwalają dokończyć wyciągu. Zjeżdżam z śrub, w końcu w drugiej próbie PePe dotarł do stanowiska i chwilę powędkowaliśmy treningowo. Dobra zasada mówi, żeby nie robić ostatnich razów w sportach niebezpiecznych. Niestety ją złamaliśmy. Już wcześniej leciały pyłówki, ale głupio założyłem, że wiatr na bieżąco zrzuca na nas depozyty znad lodospadu. Około godz. 15 wspiąłem się ostatni raz, przewiązałem przez kolucho na stanowisku, zjechałem dół. Wiatr nawiewał coraz więcej śniegu u podstawy lodospadu, więc spiąłem wszystkie taśmy, karabinki, śruby, ekspresy razem. PePe powiedział, że skoro wisi lina to wejdzie jeszcze jeden „ostatni raz”. Było około 15. Asekurowałem go na tzw. wędkę, czyli solidny punkt asekuracyjny był w stanowisku, najbezpieczniejszy sposób asekuracji… pod warunkiem, że asekurujący na dole trzyma linę.

Spojrzałem na PePe, który właśnie przeszedł trudności i nagle niebo zrobiło się czarne, a mój partner zniknął. Lawina! Myśl – uciekać w stronę skał i za wszelką cenę trzymać rękę pod przyrządem asekuracyjnym. Zrobiłem krok i śnieżna kolumna spadła na mnie, jeszcze krok i jeszcze jeden mały. Zaczęło mnie betonować. Śnieg w takiej lawinie zachowuje się jak woda dopóki jest w ruchu. Sypało się i sypało, kolana, uda, pas… Trudno złapać dech, każda sekunda ciągnie się niemiłosiernie. Jednostajny łomot spadających mas śniegu. Trzymać rękę pod przyrządem. Wreszcie zaczęło się przejaśniać. Koniec i cisza.

Stoję po pas w śniegu, przytulony do skały i co ważniejsze – mam w lewej ręce linę. Przez PePego lawina przeleciała kiedy wisiał na linie. Opuszczam go do podstawy lodospadu. Nie bardzo wiadomo co powiedzieć. W miejscu, w którym stałem pierwotnie piętrzy się ogromna pryzma śniegu. Trudno powiedzieć jakiej wysokości, pewne jest to, że jest tak twarda, że można na niej stać. Nie chcę myśleć, jak to jest musieć kogoś z tego wydobywać. Moje narty były poza zasięgiem lawiny i stoją mniej więcej tam gdzie stały, szpeju ani śladu, nie ma narty PePego. Drugie końce naszych lin giną gdzieś pod śniegiem. Idziemy za nimi i okazało się, że cud jedna narta zaplątała się w linę, a drugą wyrzuciło prawie na wierzch, są i kije PePego rzucone przez lawinę w dół doliny. Mój kijek gdzieś przepadł, ale szarpał go pies. Zwijamy liny i zjeżdżamy do lasu.

Zjeżdżamy na dół na parking. W samochodzie zastanawiamy się jak odzyskać sprzęt. Odzywam się do kolegów z KW Kraków w sprawie wykrywacza metalu, to się wydaje jedyny sposób na odzyskanie żelastwa. Udaje mi się załatwić sprzęt, niestety nie mogę tam wrócić jutro, bo w weekend pracuję. Andy i PePe jadą na miejsce. Udaje im się odnaleźć sprzęt spięty w jeden pęk. Straty z całej akcji to kij narciarski oraz to co zostało w głowie.

Błąd? Jak zwykle. Nie da się uniknąć ryzyka w zimowej działalności w górach, na wspinaniu szczególnie. My popełniliśmy błąd zbyt długo przebywając w zagrożonym miejscu, od chwili kiedy zerwał się wiatr (zapowiadany). 3 godziny dzieliły od sytuacji względnie stabilnej do poważnego zagrożenia.

A tu ponownie lawina nad tym lodospadem, tym razem w styczniu 2024

Ćwiczenia kandydatów do HZS (słowacki TOPR) z 19.01.2024.