Z Andrzejem „Andym” i Piotrkiem „PePe” wybraliśmy się na wspinanie. Cel: Wesołej Zabawy – droga zimowa na Progu Mnichowym. Trudność M4+. Zważywszy na to, że to skala zimowa (Litera M pochodzi od słowa Mixt – bo to miks skały, lodu i zmarzniętych traw). W zimie do trudności technicznych dochodzą te obiektywne (pogoda, wiatr, temperatura, stan śniegu, stopień zmrożenia traw). Dodatkową trudnością były informacje z przeszłości o tej drodze.

Scena 1. Robert Rokowski „Roko” nasz (z Basią) instruktor na kursie taternickim, który kończyliśmy zimowym przejściem drogi Klisia na Buli pod Kościelcem (M5) spoważniał gdy, go zapytałem, o kolejne cele i czy droga „Wesołej Zabawy” może być tym celem. „To poważna droga, nie na teraz” – odparł. Jak to? Tu zrobiliśmy M5 w miarę sprawnie, a tam M4+ ma nas przerosnąć?

Scena 2. Kurs lawinowy w Morskim Oku. Spore opady śniegu. Stare schronisko, pytam zespół napotkany w kuchni o to, gdzie idą następnego dnia. – Wesołej Zabawy – odpowiadają. Kiwam z uznaniem głową. Po południu wchodzą do schroniska, zaśnieżeni, wychłodzeni, z nietęgimi minami. – Puściła – pytam? – Coś ty, to nie dla nas, za wysokie progi – odpowiadają. Acha… coś w tej opowieści Roko musiało być.

Scena 3. Właściwie nie scena, tylko informacja. Nauczyciel spod Warszawy, wspinając się na drugiego, a więc teoretycznie w miarę bezpiecznie (asekurowany linami „od góry”) zginął na II wyciągu. Nieszczęśliwie zrobił duże wahadło i uderzył tyłem głowy w skały. Szukałem informacji na temat tego wypadku, bo śmierć drugiej osoby w zespole (nie licząc wypadnięcia stanowiska) to właściwie rzadkość.

Podchodzimy oczywiście na nartach i będziemy się wspinać w butach narciarskich.

Pierwszy wyciąg to system nieprzyjemnych i półek, z dość wysokim pierwszym, sensownym punktem do asekuracji. Już widać, że nawet taka nietrudna droga w okolicach Morskiego Oka jest bardziej wymagająca niż drogi na Hali Gąsienicowej. Jak zwykle pierwszy wyciąg to trudna sprawa. Trzeba się rozgrzać, marzną ręce i trzeba się rozwspinać.

Kolejny wyciąg znów pokazuje mały pazurek. Technicznie – banał, krok po kroku po wielkim polu zmarzniętych, spionowanych traw. Problemem jest asekuracja. Żywcem (nomen omen) nie ma żadnych sensownych miejsc. Zakładam więc dwie igły do traw, które nieco poprawiają psychikę nadwyrężoną dużym run outem. Właściwie należałoby powiedzieć „oszukują psychikę”, bo pewność tych punktów jest niewiadoma… Wystarczy sobie wyobrazić, że właśnie powierzasz życie kępie mocno zmarzniętej trawy.

Kolejne wyciągi to ciąg zaciątek i traw i kosówek. Idziemy sprawnie. Wyzwaniem ciagle jest asekuracja, czasami da się podejść do skał i założyć coś pewniejszego, a czasami zostają wątłe kosówki (te nie wątłe są bardzo pewnym punktem).

Zacięcie wymagało nieco większej finezji niż tępe walenie w zamarznięte trawy. Warunki tego dnia były dobre. Zimno na tyle, że trawy były zmrożone, ale nie zbetonowane, śnieg trzymał, nie było polewki lodowej. PePe sprawnie pociągnął kluczowy moment i przyszła pora na nas, najpierw Andy, później ja z uznaniem sapiąc w kluczowym miejscu gdzie trzeba było się sprytnie rozstawić.

Po twardych śniegach sprawnie dostajemy się do nart i przez Nadspady, taflę Morskiego Oka zjeżdżamy do samego parkingu. Sprawna akcja.

Plan był na Wilder Kaiser w Austrii, ale prognozy pogody nie wróżyły sukcesu temu planowi. W składzie: Piotrek „Zipi”, Michał, Krzysiek „Dundol” i ja ruszyliśmy na drugą stronę Alp, do wysoko położonej doliny Val Massino. Wiedzieliśmy, że tam jest sporo wspinania, ale nie byliśmy przygotowani jeśli chodzi o konkretne cele. Jedziemy i na miejscu zobaczymy.

Krzysiek zgodził się wziąć swoje VW California, więc odpadał problem noclegów. Niesamowite, że 4 chłopów, ze sprzętem wspinaczkowym i rowerami może całkiem wygodnie kilka dni mieszkać w takim samochodzie – ergonomia i rozplanowanie wnętrza doprowadzone do perfekcji.

Pierwszego dnia rekonesans do Val di Melo, to raj dla wspinaczy: buldery, drogi sportowe, drogi wielowyciągowe, w sezonie wspinanie lodowe. Klasyki rejonu są jednak poza naszym zasięgiem (trzeba swobodnie działać na drogach 6b i w górę), szukamy czegoś bardziej przystępnego. Wyżej w dolinie są jakieś piątkowe slaby – połogie płyty. Wspinanie na slabach to głównie uważność i głowa oraz akceptacja, że jedyne czemu możesz zaufać to tarcie, bo stopni nie ma, a za chwyty robią pojedyncze kryształki, o które można zaczepić się opuszkiem palców. Znajdujemy start i ruszamy w górę. Idzie się nawet przyjemnie, ale im wyżej to bardziej mokro… Asekuracja jest dość rzadko i po trzech wyciągach decydujemy się na odwrót.

Po południu idziemy się wspinać na sportowe rejony. Ciekawe wspinanie, bo odbywa się na wielkich, kilkudziesięciometrowych głazach, które urwały się niegdyś z otaczających dolinę gór.

Michał w lokalnym sklepie kupuje przewodnik. Szukamy odpowiedniego celu. Jest pomysł. Szczyt na pograniczu ze Szwajcarią – Punta Sertori (3195 m.n.p.m), nietrudna droga Via Marimonti (IV). 12 wyciągów. Ruszamy w nocy. Najpierw do schroniska Ganetti na wysokości 2534, a później pod ścianę (start na 2850). Na szczęście Maciek pożycza nam samochód, aby zaoszczędzić podejcia asfaltem, a więc możemy podjechać najwyżej jak się da i z 2 000 m przewyższenia pod drogę udało nam się urwać 250 metrów podejścia. Niby nie dużo, ale docenimy to szczególnie na zejściu, kiedy po 19 godzinach akcji górskiej nie będziemy musieli schodzić z plecakami pełnymi szpeju.

Idziemy w górę pnąc się po kolejnych piętrach. Wygodna i dobrze oznaczona ścieżka turystyczna. Zaskakujące okazują się pastwiska położone wysoko, prawie na 2000 metrów. Rozumiem, że pasiono tam kozy, ale krowy? Jak one się tam dostały, skoro droga wiedzie po stromym, wąskim szlaku. Odpowiedzi dostarcza tabliczka przy szałasie. Kiedyś krowy mieszkały tam wraz z pasterzami przez cały rok (zimą w oborach). Sery wytwarzano na miejscu i dostarczano do doliny, kiedy to było możliwe. Szczególna mieszanka traw i ziół na tych wysokogórskich pastwiskach była źródłem niepowtarzalnego smaku nabiału. Dzisiaj krowy wiosną są transportowane helikopterami…

W schronisku jemy to co przynieśliśmy i idziemy pod ścianę. Ktoś kto nawet sprawnie jest w stanie ocenić odległości w Tatrach podczas pierwszych wizyt w Alpach może się zdziwić. Skala jest x 1,5 i pozornie bliska ściana zdaje się nie zbliżać mimo pokonywanych kolejnych metrów. Pod ścianę docieramy około 9.00 po pięciu godzinach marszu. Idziemy w zespołach ja z Krzyśkiem, Michał z Zipim.

Na dole trochę śniegu, a w kominie mokro i sypko. Dostajemy się do pierwszego stanowiska. Wyżej robi się bardziej górsko. Droga jest lita i w dolnych partiach ma raczej oczywisty przebieg. Są stanowiska i zdarzają się haki, jest całkiem sporo miejsca na własną asekurację, więc idziemy całkiem sprawnie.

W górnych partiach dogania nas przewodnik z klientem, chciałem napisać ciągnący klienta, bo to lepiej oddaje ten styl. Z niedowierzaniem patrzę jak zakłada stanowiska z jednego frienda i ściąga klienta. Idzie za nami. Proponuję mu, aby nas wyprzedził. Kiwa przecząco głową. 2-3 wyciągi przed szczytem, kiedy przejmuję po raz kolejny prowadzenie pytam go o przebieg. – Zobacz w topo – odpowiada burkliwie. Ok. Kij Ci w bary. Przestaję zwracać na niego i jego klienta. Zostają zresztą z tyłu.

Wspinamy się w górę zmieniając się na prowadzeniu. Jest sporo technicznych fragmentów, w których trzeba się dobrze rozstawić, poszukać sensownych chwytów.

Rozpoczynamy rozważania na temat zjazdów i zejścia. Wiadomo, że droga w dół to częściowo zjazdy, częściowo zejście, ale nie znaleźliśmy dokładnego opisu. Dochodzi do nas przewodnik. Okazuje się dlaczego nie chciał iść przed nami – sam nie miał dokładnego topo oraz … nie znał dobrze tej drogi. Korzystał więc z nas jako drogowskazu. Miał natomiast dobrze rozpoznane (wiadomości od kolegów) zjazdy i zejście. Wyjaśnia nam nasze wątpliwości.

Puszczamy go przodem. Zjeżdżam drugi. Próbujemy ściągnąć linę… Ani drgnie. Wcięła się w rysę. Nad nami są Michał i Zipi. Próbujemy się skontaktować przez radio. Jak zwykle – bez skutku. Po paru minutach chłopaki zorientowali się, że coś jest nie tak i Zipi rozpoczął zjazd, uwalniając naszą linę.

Około godz. 19.00 kończymy zjazdy. Długie zejście na dół i około 1 w nocy meldujemy się na kampingu.

Następnego dnia trochę się wspinaliśmy na okolicznych skałach, ale głównie odpoczywamy. Musiałem wracać do Krakowa, a Maciek i Karolina mieli wolne miejsce wiec postanowiłem zabrać się z nimi. Chłopaki poszli ponownie w góry obierając za cel Pizzo Cengalo. Tym razem zdecydowali się na nocleg, zdecydowanie lepsza opcja – wspinanie jest przyjemniejsze po przespanej nocy.

Ja wykorzystałem wolny piątek i pojechałem na rowerze nad jezioro Como. Warunki do jeżdżenia na rowerze Włosi mają takie same jak do wspinania. Niesprawiedliwie dzielono ziemię między narody.

Festiwal Granitu to piękna droga na Zamarłej Turni w Dolinie Pięciu Stawów Polskich. Charakterystyczny trawers w lufie robi wrażenie, nawet jeśli technicznie nie wykracza poza piątkowe trudności.

Wybraliśmy się na tę drogę z Pawłem „Marcelem”. Zniechęcające prognozy pogody sprawiły, że na drodze byliśmy sami. Droga startuje tzw. Zacięciem Komarnickich (IV). Ten wyciąg jest nietrudny, daje dużo możliwości założenia asekuracji i skorzystania z istniejących haków. Drogi na Zamarłej Turni oferują sporą ekspozycję – za plecami mamy cały czas piękną Dolinkę Pustą, dlatego szczególnie lubię tu wracać.

Drogi nie są za długie (4-5 wyciągów), a w dół można albo zjechać, albo zejść korzystając ze szlaku, który jest częścią Orlej Perci.

Ostatni wyciąg prowadzi znów Marcel. Tym razem łączymy się z drogą Klasyczną. Nie robiłem jej dotychczas, muszę na nią wrócić. Pogoda się psuje i pomimo, że jest jeszcze wcześnie – około 13.00, nie decydujemy się na inną drogę.

Po wczorajszej wędrówce na Pośrednią Grań noc spędziliśmy pod chmurką, nieopodal schroniska. Na wysokości 2000 m zanieczyszczenie światłem jest mniejsze. Pięknie jest się obudzić w nocy i zerknąć z ciepłego śpiwora na bezkresne rozgwieżdżone niebo oraz strzeliste ściany i granie okalające Dolinę Pięciu Stawów Polskich. Banał, ale o 3 nad ranem, taki opis wydawał się uzasadniony. Pobudka około 7. Także tego dnia perspektywa stabilnej pogody oraz bliskości celu, nie zmuszała nas do nerwowego zbierania się przed świtem.

Cesta k. Slonku (Droga do Słonka) jest fajną litą drogą wspinaczkową na Lodowej Kopie (po słowacku Malý Ľadový štít) 2603 m. Spod miejsca noclegu dojście pod ścianę zajmuje nie więcej niż pół godziny. Droga ma 7 wyciągów o trudnościach od IV do VI (wariant) w skali UIAA. Nie jest trudna, ale okazuje się, że w większości wspinaczkowa tj. nie są to – jak się to czasami dzieje na klasykach, szczególnie w Dolinie Gąsienicowej – pojedyncze trudniejsze progi na „trójkowej” drodze, ale całe ładne wyciągi w skali trudności.

Przed startem w drogę zawsze jest taki moment, że nie wiesz z czym będziesz miał do czynienia, do tego ciało jeszcze nierozgrzane. Pierwszy i drugi wyciąg bierze Andy.

Później zmieniamy się i prowadzę kolejne pięć wyciągów. Idzie nam ogólnie sprawnie, ale bez spiny. Pogoda jak marzenie, czas przyzwoity. Powinniśmy zakończyć około 15.00, a na przełęczy być około 16.00.

Droga dość oczywista, dobrze narysowana i opisana w topo. W sezonie mam / mamy przewspinane trochę dróg co daje więcej spokoju. Rutyna skraca operacje sprzętowe zarówno podczas wspinania, jak i na stanowiskach, a to właśnie one, oprócz „zapychów” (błądzenia) zabierają najwięcej czasu.

Po zakończeniu drogi (ostatni wyciąg „dwójkowy”) idziemy łatwą granią na Lodową Kopę, a z niej wyraźną ścieżką na Nie ukrywam, że to mój ulubiony scenariusz na zakończenie wspinaczki: droga kończy się zejściem szlakiem turystycznym, w tym przypadku to szlak przez Lodową Przełęcz, łączący Dolinę Jaworową i Dolinę Pięciu Stawów Spiskich.

Droga Surdela na Mięguszowieckim Szczycie Wielkim była celem i trochę marzeniem wspinaczkowym. Przejście tej drogi samodzielnie było dla mnie takim świadectwem maturalnym wspinania w Tatrach. Droga ma w sobie wszystko z klasycznego taternictwa. Przede wszystkim masyw Mięguszów, ogromna jak na tatrzańskie warunki ściana wynosząca się nad taflą Morskiego Oka, będąca świadkiem doniosłych i tragicznych wydarzeń w historii taternictwa. Sama droga cechuje się trudnościami na poziomie V+, ale mieści się w otoczeniu Morskiego Oka, gdzie wyceny nie są w moim odczuciu tak przystępne jak na Hali Gąsienicowej więc te „Pięć Plus” ma swoją wymowę; długość – 11 wyciągów, a więc trzeba się przygotować na solidną wyrypę oraz na koniec typowo taternickie zejście – niełatwe nawigacyjnie w górnym odcinku, niebezpieczne w środkowym. Dla mnie dodatkowym wyzwaniem jest to, że jedno z trudniejszych miejsc biegnie formacją, której serdecznie nie znoszę – kominem. Słynny Komin Kiszkanta (V+) jest „ikonicznym” i fotogenicznym miejscem.

Na drogę umawiamy się z Pawłem „Spiderem” i Pawłem „Marcelem”, chcemy ją zrobić podczas pobytu na obozie wspinaczkowym Klubu Wysokogórskiego Kraków. Nocujemy na taternickim obozowisku tzw. Taborze w okolicach polany Włosienica przy drodze do Morskiego Oka. Prognozy na następny dzień są ok. Ścieżka pod ścianę odbija od szlaku na Mięguszowiecką Przełęcz pod Chłopkiem. Wspinamy się kruchym, miejscami wilgotnym terenem o wycenie I/II bez asekuracji. Nie bardzo jest tutaj jak się asekurować, poza tym czeka nas długie wspinanie i tam gdzie można trzeba zaoszczędzić czas.

Zaczynamy od drobnego błądzenia po „trójkowym terenie”, wreszcie trafiamy na właściwy przebieg drogi i tempo wspinania zaczyna rosnać. Ten fragment przypada mnie, dobra skała, możliwości założenia pewnej asekuracji więc idzie dobrze. Marcel przejmuje czujny trawers po tzw. „wymytkach”, czyli obłych zagłębieniach w zerodowanej skale. Idzie się po tym dobrze, ale asekuracja parszywa.

Dochodzimy pod dwa kluczowe wyciągi. Pierwszy, rzeczony komin, a nad nim czujna płyta za V+. Prowadzenie przejmuje „Spider”, który jest mocnym wspinaczem, szczególnie, kiedy chce mu się wspinać :), co nie zawsze jest oczywiste. Pogoda się zmienia, nasuwają się chmury i robi się nieco późno, a tu pod samym kominem dwa inne zespoły.

Czekamy, patrzymy na zegarki i na pogodę… Wreszcie nasza kolej. „Spider” zostawia nam plecak, aby łatwiej – jako prowadzący – mógł się rozpierać plecami w kominie. Idzie sprawnie i dociera do półki, gdzie próbuje zmontować stanowisko. Nie jest przekonany do tego co zmontował, decyduje, aby iść wyżej i połączyć dwa wyciągi. Wreszcie słyszę komendę „chodź!”. Spuśćmy zasłonę milczenia na moje „giełganie” w kominie. Siłowo i nerwowo, ale udaje się pokonać bez obciążania liny. „Marcel” dodatkowo wciąga plecak „Spidera”

Dochodzimy do stanowiska i dalej już łatwiej, na grań. Tu przygoda się jeszcze nie kończy, przed nami długie, momentami niejasne topograficznie zejście, nie pomaga też fakt, że zbliża się zmrok, a na horyzoncie zaczynają gromadzić się chmury.

Wyszukujemy drogi posługując się topo, czasami napotykając na taternickie kopczyki z kamieni, teren nie jest za prosty. Momentami trzeba schodzić przez strome progi. Zjazdy zabrałyby zbyt dużo czasu, tym bardziej, że chmury na horyzoncie coraz bliżej. Zespół przed nami zna drogę i porusza się szybciej, chłopaki są ok, bo czekają na nas chwilę pokazując nieoczywiste miejsce, w którym trzeba skręcić. Gdy dochodzimy do Hińczowej Przełęczy jest już ciemno. Zejście bardzo czujne, stromy żleb pełny żwiru i luźnych kamieni, o poślizg łatwo. Nie wyobrażam sobie zejścia tędy w deszczu. Schodzimy do Galerii Cubryńskiej, szerokiego pola zawieszonego wysoko nad stawem Morskie Oko. Tu pojawiają się wyraźne kopczyki. Kiedy na tle nocnego nieba pojawia się charakterystyczna sylwetka Zadniego Mnicha znak, że jesteśmy już bezpieczni. Teraz może już padać, ten teren, w tym zejście znany jest z licznych wspinaczek na Mnicha i Zadniego Mnicha.

Docieramy do szlaku i pierwszych potoków z wodą, a następnie na Tabor. Cała akcja zajęła nam około 18 godzin. Taternicka matura zdana.

Droga, o której myślałem jakiś czas. Niedługa, ale o trudnościach – VI/V+. Co dla mnie w górach jest już trudnością, którą muszę traktować poważnie. Wybraliśmy się z Andym. Podejście pod drogę przez przełęcz Karb. Oczywiście minąłem start, ale Andy trafnie połączył zdjęcie z rzeczywistością i w „nagrodę” mógł poprowadzić pierwszy wyciąg. Później się zmieniliśmy i pociągnąłem wyciągi, aż do kluczowego miejsca.

Znowu sporo działałem w Sokolikach i na Jurze, więc wystartowałem w kluczowy trawers raczej pewnie. Trochę tarciowych stopni w sporej ekspozycji, zaraz na początku poprawiający psychikę spit. Idę, zakładam friendy, idę, zakładam, patrząc w górę na miejsce, które uznałem za cruxa drogi. Dochodzę – okazuje się łatwo, aaa… więc to najtrudniejsze miejsce było zaraz po starcie. Ok, widocznie formacja mi pasowała.

Ostatni wyciąg oddaję Andemu. Wychodzimy w pobliże szlaku turystycznego na Kościelec, a więc nie było się czym spinać. Byczkowski nie okazał się taki trudny.